Tro vàng mã – Đừng để lòng thành trở thành gánh nặng cho môi trường

z7299335553792_4b0caa02e05fbf1351209c17e0b6bbdb.jpg

Nhiều người vẫn giữ thói quen rải tro vàng mã xuống gốc cây hay mang ra bờ kênh để “cho mát ông bà”, dựa trên quan niệm rằng tro về nước sẽ giúp người đã khuất an yên. Ai cũng nghĩ tro vàng mã giống như tro rơm, tro củi – vô hại và dễ hòa vào đất, vào nước. Nhưng thực tế, loại tro này độc hại hơn chúng ta tưởng.

Để tạo màu sắc bắt mắt, vàng mã thường được phủ lớp giả kim loại vàng bạc, in mực, dán keo và đôi khi còn bọc thêm màng nilon. Khi đốt lên, các lớp phủ này không cháy hết, tạo ra những hạt bụi li ti mang theo kim loại nặng, lơ lửng trong không khí rồi rơi xuống đất, thấm vào nước. Lâu dần, môi trường xung quanh bị ảnh hưởng một cách âm thầm: đất kém lành, nước kém sạch và chất lượng không khí suy giảm.

Nhiều nghiên cứu môi trường cho thấy việc đốt vàng mã làm tăng bụi mịn PM2.5 và phát thải các khí độc như CO, NOx, SO₂, dioxin, furan—những chất có thể gây kích ứng đường hô hấp, tổn thương phổi, thậm chí tăng nguy cơ ung thư khi tích tụ lâu ngày. Tại Hà Nội, có những thời điểm chỉ số PM2.5 nhảy từ 41,65 lên 71 µg/m³, vượt xa ngưỡng an toàn, đặc biệt vào dịp Tết khi hoạt động đốt vàng mã và đốt rác cuối năm diễn ra nhiều.

Ở một số địa phương, tro từ lò đốt chùa đang được gom lại và trộn vào vật liệu xây dựng để “nhốt” các chất ô nhiễm, hạn chế chúng phát tán ra môi trường. Còn trong gia đình, cách xử lý an toàn nhất vẫn là đợi tro nguội, gom riêng và bỏ vào nhóm rác không tái chế – vì ở quy mô nhỏ, chúng ta không có công nghệ nào đủ đơn giản để lọc sạch kim loại nặng hay xử lý tro đúng chuẩn.

Hiểu được tác hại của tro vàng mã, ngày càng nhiều gia đình đã dần hạn chế việc đốt. Lòng thành không nằm ở số lượng vàng mã, mà thể hiện qua mâm trái cây, hoa tươi, nén nhang sạch, lời nguyện chân thành hay việc chăm sóc bàn thờ và phần mộ tổ tiên. Những cách “giữ lễ” này vẫn trọn đạo hiếu nhưng thân thiện hơn với môi trường.

Hiện Keep Vietnam Clean đang triển khai chiến dịch “Kitchen God Day 2026 – Tro sạch, Tết xanh và Trao ý lành”, nhằm giúp mọi người hiểu rõ hơn về tác động của tro vàng mã đến môi trường và sức khỏe. Chiến dịch còn có một cuộc thi nhỏ cho những ai muốn chia sẻ góc nhìn của mình qua video clip.

Nếu bạn từng băn khoăn về việc đốt vàng mã, hoặc đơn giản muốn góp phần lan tỏa thông điệp “Tết xanh”, hãy tham gia tìm hiểu và đồng hành cùng chiến dịch nhé.

Nguồn: Sưu Tầm