Xá Lợi Đức Phật Trên Miền Đất Việt

Xá-lợi xương được tìm thấy tại Nagarjunakonda, bang Andhra Pradesh, Ấn Độ

 và hiện đang được tôn trí tại chùa Mulagandha Kuti Vihara ở Sarnath.

Vào năm 1929, nhà khảo cổ A.H. Longhurst đã khai quật được một số xá-lợi xương tại một tháp Phật giáo ở Nagarjunakonda. Những xá-lợi này được bảo quản trong một ống vàng, bên trong chứa ngọc trai, hoa vàng và các viên đá quý, tất cả được đặt trong một hộp bạc. Một bia ký tại địa điểm này ghi rằng đây là “tháp lớn của Đấng Giác Ngộ”, cho thấy xá-lợi này được cho là của Đức Phật. 

Sau khi được khai quật, các xá-lợi này được trao cho Hội Mahabodhi và được tôn trí tại chùa Mulagandha Kuti Vihara ở Sarnath vào năm 1931. Chùa này do Anagarika Dharmapala, người sáng lập Hội Mahabodhi, xây dựng với sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm quốc tế . Xá-lợi này được chính phủ Ấn Độ và cộng đồng Phật giáo quốc tế công nhận là xá-lợi thật của Đức Phật.

Gần đây, vào tháng 4 năm 2025, xá-lợi này đã được đưa từ Sarnath đến Bảo tàng Quốc gia ở New Delhi để chuẩn bị cho chuyến triển lãm tại Việt Nam nhân dịp Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc. Chuyến đi này được tổ chức với nghi lễ trọng thể và sự tham gia của các đại biểu Phật giáo quốc tế, bao gồm cả đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ.

Theo Vietnamplus, Xá lợi được cung thỉnh sang Việt Nam lần này có nguồn gốc từ Nagarjuna Konda thuộc bang Andhra Pradesh, miền Nam Ấn Độ - một di sản Phật giáo nổi tiếng. Trong quá trình khai quật tại đây, xá lợi này đã được tìm thấy trong chiếc quan tài được niêm phong đặc biệt cùng các kinh sách ghi chép về xá lợi. Việc khai quật và nghiên cứu này diễn ra trong thời kỳ Ấn Độ còn chưa giành được độc lập.

Đến năm 1932, đại diện của Phó vương Chính phủ Anh đã trao trả xá lợi cho Hội Maha Bodhi Ấn Độ - được thành lập vào tháng 5/1891 với tôn chỉ khôi phục và bảo tồn các thánh tích Phật giáo. Hội sau đó đã tôn trí xá lợi ở Sarnath (Vườn Lộc Uyển), bang Uttar Pradesh.

Sarnath cũng chính là nơi Đức Phật thuyết giảng bài pháp đầu tiên - Kinh Chuyển Pháp Luân cho 5 đệ tự, đánh dấu sự ra đời của tăng đoàn Phật giáo sơ khai. Về các thủ tục rước xá lợi, Tiến sỹ Abhijit Halder cho hay sau khi rời khỏi Sarnath, xá lợi Đức Phật sẽ được đưa đến thủ đô New Delhi vào chiều 30/4 và được lưu giữ tại Bảo tàng Quốc gia trong một ngày một đêm.

Trong dịp này, việc rước xá lợi Đức Phật về Việt Nam sẽ tạo cơ hội cho đông đảo Phật tử cùng chiêm bái, cùng nhau ghi nhớ và thực hành theo những lời dạy của Đức Phật về lòng từ bi, trí tuệ, về các giá trị đạo đức, luân lý, về chánh niệm, về khả năng thiền định nhằm xây dựng một thế giới an lạc, không còn chiến tranh, xung đột …

Nguồn tham khảo: 

https://www.wisdomlib.org/history/essay/stupas-in-odisha-study/d/doc1149373.html

https://pib.gov.in/PressReleseDetailm.aspx?PRID=2125650®=3&lang=1

https://kevinstandagephotography.wordpress.com/2020/04/25/mulagandha-kuti-vihara-sarnath-varanasi/?utm_source=zalo&utm_medium=zalo&utm_campaign=zalo

https://redirect.zalo.me/v3/verifyv2/pc?token=OsVmoDXwLmTW0V3CtnHKQ6O2xwBQ4bHhOnZtfm&continue=https%3A%2F%2Fwww.vietnamplus.vn%2Fy-nghia-cua-su-kien-lan-dau-ruoc-xa-loi-duc-phat-tu-an-do-sang-viet-nam-post1035893.vnp